عشایر چه کسانی هستند؟
عشایر جمع کلمه عشیره است و به مردمی گفته میشود که به صورت قبیلهای در یک منطقه خاص روستایی، کنار یکدیگر زندگی میکنند. در تمام نقاط جهان، عشایر مختلفی زندگی میکنند. هر کدام از قبیلههایی که در یک منطقه هستند، آداب و رسوم خاص خود را دارند. نکته دیگری که در رابطه با عشایر وجود دارد این است که آنها با تغییرات فصلی، کوچ میکنند.
آشنایی با زندگی عشایری
عشایر به هویت قومی و خانوادگی خود وفادار هستند. این وفاداری برای ایجاد اتحاد و همبستگی در میان آنها است. زبان و فرهنگ عشایر، اعضای خانواده را به هم پیوند میدهند. آنها هنگام مسائل و مشکلات به اعضای قبیله خود کمک میکنند. در گذشته عشایر بیشتری در جهان وجود داشتند؛ اما در حال حاضر با تبدیل شدن مناطق طبیعی و روستایی به شهرها، عشایر محدود شدهاند. زندگی آنها یکجانشینی نیست و هر چند وقت، محیط زندگی خود را تغییر میدهند.
شغل عشایر
در عشایر، مشاغل سختتر برعهده مردان میباشد. شغل آنها کشاورزی و دامپروری است. عشایر به مشاغل صنعتی و تجاری علاقه ندارند و با توجه به این که نیرومند و مستقل هستند، نیازهایشان را در قبیله تأمین میکنند. در بسیاری از مناطق، عشایر گلههای دامی مانند گوسفند، بز، شتر، و گاو را پرورش میدهند و از محصولات آنها برای تأمین گوشت، شیر، پشم و چرم استفاده میکنند. نگهداری از حیوانات اهلی و شرایط زندگی باعث میشوند عشایر، در فصلهای مختلف به نواحی جدیدی که مراتع خوبی دارد، کوچ کنند.
عشایر اغلب مهارتهای دیگری نیز دارند که آنها را از کمک گرفتن بینیاز میکنند. این مهارتها شامل تولید صنایع دستی، نجاری، دوخت و گلدوزی، حصیربافی و ساختمانسازی سنتی است. برخی از افراد عشایر ممکن است در تعمیرات و مرمت ابزار و تجهیزات خود، توانایی داشته باشند.
فواید و سختیهای زندگی عشایر
هر روش زندگی سختی و فایده مخصوص به خود دارد. زندگی عشایری نیز اینگونه است.
فواید
- عشایر به دلیل فعالیتهایی که انجام میدهند قدرتمند هستند.
- آنها اجتماعیاند و میتوانند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنند.
- به دلیل استفاده از محصولات طبیعی، بدن آنها سالم است.
- آب و هوای محیط زندگی آنها تمیز و بدون آلودگی میباشد.
- مناطق مختلفی را میشناسند؛ زیرا آنها کوچ میکنند و با محیطهای جدید آشنا میشوند.
- زنان و مردان از دوران کودکی هنرهای مختلفی را یاد میگیرند.
- با خانواده و قبیله خود بسیار مهربان هستند.
سختیها
- ممکن است آنها نتوانند سواد خواندن و نوشتن را یاد بگیرند.
- آنها در چادر زندگی میکنند و به صورن فصلی در حال کوچ و پیدا کردن محیط جدید هستند.
- عشایر زندگی خود را به محصولات دامداری و کشاورزی محدود میکنند و از منابع محدود طبیعی استفاده میکنند. در برخی مواقع این مسئله میتواند منجر به کمبود مواد غذایی، آب و انرژی شود.
- در عشایر مردان عضو برتر هستند و زنها محدودیتهای زیادی دارند.
چرا عشایر در چادر زندگی میکنند؟
چادرها یک نماد اساسی و قدیمی در فرهنگ عشایری هستند. عشایر به دلیل زندگی متحرک و کوچنشین ، چادر را برای سکونت خود انتخاب کردهاند. چادرها به راحتی جمع و نصب میشوند و هنگام جابهجایی دردسر زیادی ندارند. از پارچههای ضخیم و مقاوم در ساخت چادرها استفاده میشود تا آنها در زمان تغییرات آب و هوایی مانند باد و باران در امان باشند.
زندگی در چادر باعث نزدیکتر شدن اعضای خانواده به یکدیگر میشود. در مقایسه با ساختمانهای ثابت، ساخت و نگهداری چادرها هزینه کمتری دارد. این مسئله در زندگی عشایر که به طور مکرر محل زندگیشان را تغییر میدهند، بسیار مهم است.
عشایر ایران در کجا ساکن هستند؟
در ایران در بخشهای شمالی، غربی و جنوبی عشایر مختلفی ساکن هستند.
معرفی مهمترین عشایر ایران
نام عشایر | محل سکونت |
شاهسون | آذربایجان – اردبیل |
ترک قشقایی | اصفهان – فارس – خوزستان – بوشهر – کهگیلویه و بویر احمد – شازند – چهار محال و بختیاری |
ترکمن | خراسان شمالی و استان گیلان |
کرد و لک | ایلام – ماکو – آذربایجان غربی – خراسان شمالی – کردستان – کرمانشاه |
لر و لک | فارس – ایلام – چهارمحال و بختیاری – مرکزی – اصفهان – کهگیلویه و بویر احمد – خوزستان – همدان – لرستان |
عرب | سواحل خلیج فارس – خوزستان |
ایل الیکایی | تهران – سمنان |
افشار | خراسان رضوی – کرمان – زنجان |